Ayiti, yon zile Karayib ki sitiye nan achipèl Gran Zantiy yo, gen yon eritaj kiltirèl ak istorik ki gen yon richès san parèy. Soti nan plaj pitorèsk li yo nan mòn Majestic li yo ak moniman istorik, peyi a pote temwen sou syèk nan istwa konplèks ak kaptivan. Atik sa a eksplore kèk nan eritaj ak sit istorik ki pi enpòtan an Ayiti.
Li atik la an :
HaïtiSitadèl Laferrière se san dout moniman istorik ki pi anblèm ann Ayiti. Sitiye nan nò peyi a, toupre vil Okap, fò sa a te konstwi nan kòmansman 19yèm syèk la pa wa Henri Christophe apre endepandans Ayiti an 1804. Bati pou defann nasyon an kont posib envazyon fransè a, Sitadèl la se yon chèf. nan jeni militè. Li te nan lis kòm yon sit UNESCO Mondyal Eritaj depi 1982.
HaïtiPa lwen Sitadèl la se Palais Sans-Souci, yon lòt gwo reyalizasyon wa Henri Christophe. Bati ant 1810 ak 1813, palè sa a te yon fwa sant politik ak administratif nan wayòm li an. Malgre ke yon pati nan kraze akòz yon tranbleman tè an 1842, sit la rete yon temwayaj enpresyonan sou achitekti ayisyen 19yèm syèk la.
HaïtiPak nasyonal sa a genyen Citadelle Laferrière, Palais Sans-Souci, ansanm ak ruines kay Ramiers. Ansanm, sit sa yo montre jeni ak detèminasyon ayisyen yo nan lit yo pou libète ak dezi yo pou kreye yon eta souveren. Se pak la tou ki nan lis kòm yon sit UNESCO Mondyal Eritaj.
HaïtiSitiye nan Pòtoprens, Musée du Panthéon National Haïtien dedye a prezèvasyon istwa ak kilti ayisyen an. Li abrite yon koleksyon enpresyonan nan zafè ki sòti nan epòk pre-Kolonbyen rive nan evènman endepandans yo. Mize a se yon kote esansyèl pou konprann istwa konplèks Ayiti ak chemen moun ki rete a.
HaïtiSitiye nan wotè Kenscoff, nan sidès Pòtoprens, Fò Jacques te bati sou lòd Jeneral Alexandre Pétion, youn nan zansèt fondatè endepandans ayisyen an, alantou 1805. Fò a pote non Jean-Jacques Dessalines, lidè revolisyonè ki te jwe yon wòl enpòtan nan endepandans Ayiti. Fort Jacques te sèvi kòm yon pòs defans estratejik kont nenpòt envazyon potansyèl ki soti nan lanmè a oswa kapital la.
Pa lwen Fò Jacques se Fò Alexandre, ki te konstwi tou sou lòd Pétion. Yo rele l nan onè Pétion, ki te jwe yon wòl enpòtan nan konsolide endepandans ak etabli repiblik la. Menm jan ak Fort Jacques, Fort Alexandre te yon pati entegral nan rezo defans la ki te gen entansyon pwoteje jèn nasyon ayisyen an kont atak etranje yo.
HaïtiPak istorik kann sik la sitiye nan Tabarre, toupre kapital Pòtoprens. Li etabli sou sit yon ansyen plantasyon kann, ki bay yon anviwònman natif natal pou konprann istwa ak pwosesis pwodiksyon sik ann Ayiti. Pak la fèt pou akeyi vizitè yo epi pèmèt yo dekouvri divès aspè nan kilti istorik sa a.
Kann te jwe yon wòl santral nan ekonomi ayisyen an depi epòk kolonyal la. Entwodwi pa kolon Ewopeyen yo, sitou franse yo, kiltivasyon nan kann byen vit devlope sou zile a gras a klima twopikal favorab li yo ak tè fètil. Pwodiksyon sik se te yon biznis likratif, men li te konte sou travay fòse esklav Afriken yo, ki te gen yon gwo enpak sou istwa sosyal ak ekonomik Ayiti.
HaïtiEwo Vertières yo se figi lejand nan lit pou endepandans ayisyen an, senbolize kouraj, detèminasyon ak sakrifis pèp ayisyen an pou libète yo. Pami yo, Jean-Jacques Dessalines patikilyèman met deyò. Yon ansyen esklav libere ki te vin yon jeneral revolisyonè, Desalin se te yon lidè san diskite nan revòlt ayisyen an. Estrateji fonse li pandan batay Vertières la te reyalize yon viktwa desizif kont twoup franse yo, ki te simante chemen endepandans konplè a.
Batay Vertières te make yon pwen enpòtan nan istwa Ayiti ak nan batay mondyal kont esklavaj la. Defèt twoup franse yo nan Vertières te mennen nan pwoklamasyon ofisyèl endepandans ayisyen an nan dat 1ye janvye 1804, ki fè Ayiti vin premye nasyon nan Amerik yo ki te pran endepandans apre yon revòlt esklav siksè.
HaïtiBassin Bleu se yon seri pisin natirèl ak kaskad dlo ki sitiye tou pre Jakmèl, nan sid Ayiti. Sit natirèl sa a mayifik antoure pa vejetasyon Fertile e li se yon kote pi renmen pou rayisab lanati. Se pa sèlman yon gwo sit touris men tou yon senbòl bote natirèl Ayiti.
HaïtiSitiye tou pre vil Port-à-Piment nan sid Ayiti, Marie-Jeanne Caves se pi gwo sistèm twou wòch anba tè nan Karayib la. Fòmasyon jewolojik kaptivan sa yo detire sou plizyè kilomèt epi yo se yon sit ki gen anpil enterè pou speleologi ak amater avanti. CAVES yo ofri tou yon insight inik nan istwa natirèl zile a.
HaïtiSitiye nan Pòtoprens, Katedral Notre-Dame de l’Assomption te yon fwa youn nan katedral yo pi gwo ak pi enpòtan nan Karayib la. Malerezman, li te domaje anpil nan tranblemanntè 2010 la, men li rete yon senbòl lafwa Katolik ak achitekti kolonyal franse an Ayiti. Rekonstriksyon gradyèl li a temwaye rezistans pèp ayisyen an.
HaïtiSitiye nan Montrouis, sou kòt nò Ayiti, Mize Ogier-Fombrun se yon ansyen plantasyon sik ki te transfòme an mize. Li ofri yon apèsi enpresyonan sou istwa esklavaj ak pwodiksyon sik ann Ayiti. Vizitè yo ka eksplore ruine plantasyon retabli yo, dekouvri zafè istorik, epi aprann sou kilti ayisyen an.
HaïtiNan Milot, toupre Cap-Haitien, gen de sit istorik enpòtan. Legliz Milot, ki te bati nan kòmansman 19yèm syèk la, se yon egzanp enpresyonan nan achitekti kolonyal ayisyen an ak yon kote aktif nan adorasyon pou kominote lokal la. Toupre se Palè Sans-Souci, ansyen rezidans wa Henri Christophe, ak ruin majestueux li yo ki temwen epòk Ayiti apre endepandans yo.
HaïtiNan Pòtoprens, Marché de Fer (Marché en Fer) se yon mache istorik ki date depi 19yèm syèk la. Bati nan metal enpòte soti nan Lafrans, mache a se yon kote trè aktif kote moun nan lokalite vann ak achte yon varyete de pwodwi lokal yo, ki gen ladan fwi, legim, epis santi bon ak atizana. Se yon kote esansyèl pou dekouvri lavi chak jou ak atizana ayisyen.
Ayiti se yon peyi ki gen anpil richès istorik ak kiltirèl. Soti nan fò enpoze li yo nan mache aktif li yo ak sit natirèl mayifik li yo, chak kwen nan peyi a rakonte yon pati nan istwa a nan pèp sa a fleksib ak kreyatif. Eksplore eritaj ak sit istorik sa yo se plonje nan kè nanm ayisyen an epi dekouvri trezò kache nan yon nasyon ki, malgre defi yo, rete kanpe ak fyète.
Facebook : https://www.facebook.com/haitiwonderland
Youtube : https://www.youtube.com/@haitiwonderland
Instagram : https://www.instagram.com/haitiwonderland/
Twitter : https://twitter.com/haitiwonderland
Linkedin : https://www.linkedin.com/in/haitiwonderland/
Lajwa a, Csimon Publishing, ki dirije pa Dr. Cherlin Simon, ap anonse ak anpil eksitasyon kreyasyon yon filyal Csimon Publishing ann Ayiti. An reyalite, yon ekip jesyon, ki vize pou ranfòse apwòch li anvè jèn otè Ayisyen yo, te mete sou pye pa konpayi manman an, ki nan eta Virginia, Etazini. Objektif inisyativ sa a se pou sipòte pi byen otè li yo, espesyalman jèn yo, epi ofri yo asistans serye pou ankouraje kreyativite yo epi ede yo devlope. Komite a la pou pi byen kowòdone aksyon kay piblikasyon an pou benefis yo. Sa a aliman ak vizyon Csimon Publishing nan patisipe aktivman nan leve kilti literè Ayisyen sou yon echèl mondyal, pandan y ap mete talan Ayisyen an avan epi kreye yon pon ant Ayiti ak rès mond lan ki konstitye kilti mondyal la. Li enpòtan pou sonje ke pami plis pase 150 liv ke Csimon deja pibliye, pifò se travay otè Ayisyen k ap viv an Ayiti.
Kre-Yole, yon konpayi ayisyen ki dedye ak pwomosyon ak vann pwodwi lokal, atizanal ak agrikòl. Kre-Yole te fonde nan objektif pou mete aksan sou richès kiltirèl ak talan inik Ayiti, Kre-Yole pozisyone tèt li kòm yon kanal lavant ki pèmèt atizan, pwodiktè agrikòl ak lòt moun pataje kreyasyon yo ak lemonn antye.
Abòne ak bilten nou an pou w rete enfòme de tout aktivite nou yo ak aktyalite sou Ayiti.
Peryòd Nwèl ann Ayiti pa sèlman fèt ak chante tradisyonèl yo. Li se tou yon eksplozyon nan gou, ak desè tipik ak bwason ki pran plezi boujon yo gou epi ajoute yon manyen inik nan selebrasyon yo. Dekouvri 10 must-have nan gastronomi ayisyen an pou yon Nwèl otantik ak goumè.
Nwèl an Ayiti se yon epòk kote kilti, espirityalite ak konvivialité mete tèt yo ansanm pou kreye yon atmosfè inik ak cho. Festival sa a, ki anrasinen byen nan tradisyon peyi a, se yon opòtinite pou rasanble fanmi yo ansanm, pataje bon manje epi selebre ansanm nan yon lespri solidarite. Atik sa a eksplore fason Nwèl selebre ann Ayiti, mete aksan sou tradisyon lokal yo, fèt ak lespri kominotè ki fè tan sa a yon eksperyans inoubliyab.
Pwodiksyon sèl ann Ayiti se yon konesans zansèt ki jwe yon wòl esansyèl nan ekonomi zòn kotyè yo. Rejyon ki pi rekonèt pou pwodiksyon sèl yo se Salines de Petite-Rivière de l’Artibonite, kòt Île de la Gonâve, Salines de Port-au-Prince, osi byen ke kèk pati nan Nò ak Sid -Lès. Pwosesis sa a, ki depann de jeyografi natirèl ak resous maritim peyi a, kontinye ap sipòte kominote lokal yo pandan l ap bay yon pwodui esansyèl nan ekonomi ayisyen an.
1ye janvye 1804, yon evènman enpòtan nan listwa mondyal te fèt: pwoklamasyon endepandans Ayiti. Jou sa a, Ayiti te vin premye peyi nwa endepandan nan mond modèn lan, sa ki te make fen plis pase yon deseni nan batay anmè kont opresyon kolonyal franse ak esklavaj.
Premye nasyon nwa ki te libere tèt li anba esklavaj ak pran endepandans nan men Lafrans an 1804 e ki te enfliyanse lòt mouvman liberasyon atravè mond lan, enspire lit pou libète ak egalite.
Ayiti beni ak peyizaj natirèl espektakilè, ki gen ladan plaj sab blan, mòn ak divèsite biyolojik rich.
Ayiti gen yon eritaj istorik rich, ki gen ladan sit tankou Sitadèl Laferrière ak Palè Sans-Souci, ki nan lis UNESCO Mondyal Eritaj.
Ayiti gen yon kilti rich ak divèsifye, enfliyanse pa eleman Afriken, Ewopeyen yo ak endijèn. Mizik, dans, atizay ak kizin ayisyen yo selebre atravè lemond.
Super
14 Me 2025 | 09:42:40 AM